ActionScript یک زبان برنامه‌نویسی شیءگرا است که عمدتاً برای توسعه برنامه‌ها و بازی‌ها در پلتفرم Adobe Flash استفاده می‌شود. این زبان به شدت با محیط چندرسانه‌ای Flash مرتبط است و به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که برنامه‌های اینترنتی غنی، انیمیشن‌های تعاملی و محتوای وب پویا ایجاد کنند. اگرچه با کاهش محبوبیت Flash، استفاده از آن به شدت کاهش یافته است، اما در تکامل فناوری‌های وب در اوایل دهه 2000 نقش مهمی ایفا کرده است.
ActionScript در اواخر دهه 1990 توسط Macromedia (که بعداً توسط Adobe خریداری شد) به عنوان یک زبان اسکریپت‌نویسی برای Flash ایجاد شد. نسخه اول، ActionScript 1.0، در سال 1999 همزمان با Flash 5 منتشر شد. در طول سال‌ها، نسخه‌های مختلفی معرفی شده است که منجر به ActionScript 3.0 در سال 2006 شد که بهبودهای قابل توجهی از جمله مدل برنامه‌نویسی شیءگرا و بهبود عملکرد را به ارمغان آورد.
با ظهور فناوری‌های HTML5، CSS3 و JavaScript، استفاده از Flash و ActionScript به شدت کاهش یافته است. Adobe به‌طور رسمی پشتیبانی از Flash Player را در 31 دسامبر 2020 پایان داد و این پایان اعتبار ActionScript در توسعه وب مدرن را نشان می‌دهد. با این حال، برخی از برنامه‌های قدیمی هنوز بر روی سیستم‌های قدیمی اجرا می‌شوند و توسط صنایع خاصی نگهداری می‌شوند.
ActionScript تحت تأثیر چندین زبان برنامه‌نویسی، به‌ویژه JavaScript، به دلیل مدل مبتنی بر رویداد و شباهت‌های نحوی قرار دارد. همچنین شباهت‌هایی به زبان‌هایی مانند Java و C# دارد، به‌ویژه از نظر ساختارهای شیءگرا. بسیاری از فریم‌ورک‌هایی که بر اساس ActionScript ساخته شده‌اند، مانند Adobe Flex، قابلیت‌های پلتفرم Flash را برای توسعه برنامه‌های شرکتی غنی‌تر کرده‌اند.
به‌طور تاریخی، ActionScript به‌طور گسترده‌ای برای برنامه‌های اینترنتی غنی (RIAs)، بازی‌های آنلاین، تجربیات وب تعاملی و ابزارهای آموزشی استفاده می‌شد. توسعه‌دهندگان اغلب از آن برای ایجاد انیمیشن‌های بصری و ادغام عناصر چندرسانه‌ای در وب‌سایت‌ها استفاده می‌کردند که به‌ویژه قبل از ظهور فریم‌ورک‌های مدرن مبتنی بر HTML5 محبوب بود.
ActionScript به اصول برنامه‌نویسی شیءگرا پایبند است. کلاس‌ها، وراثت و کپسوله‌سازی از اصول اساسی برای ساختاردهی مؤثر کد هستند.
class Animal {
public var name:String;
public function Animal(name:String) {
this.name = name;
}
public function speak():void {
trace("I am a " + name);
}
}
var dog:Animal = new Animal("Dog");
dog.speak(); // خروجی: I am a Dog
مدل رویداد ActionScript به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که به راحتی تعاملات کاربر را مدیریت کنند. شنونده‌های رویداد می‌توانند به اشیاء اضافه شوند تا رویدادهایی مانند کلیک‌ها، ورودی‌های صفحه‌کلید و غیره را مدیریت کنند.
button.addEventListener(MouseEvent.CLICK, onClick);
function onClick(event:MouseEvent):void {
trace("Button Clicked!");
}
متغیرها در ActionScript می‌توانند نوع‌دهی قوی داشته باشند و به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهند که نوع داده‌ای که می‌تواند در یک متغیر ذخیره شود را تعریف کنند که به کاهش خطاهای زمان اجرا کمک می‌کند.
var score:int = 0; // score می‌تواند فقط مقادیر صحیح را نگه دارد
ActionScript با ویژگی‌های داخلی مدیریت XML ارائه می‌شود که امکان تجزیه و دستکاری آسان داده‌های XML را فراهم می‌کند.
var xmlData:XML = <note><to>Tove</to><from>Jani</from></note>;
trace(xmlData.to); // خروجی: Tove
ActionScript مجموعه‌ای از توابع داخلی را برای انجام کارهایی مانند محاسبات ریاضی، دستکاری تاریخ و عملیات رشته‌ای فراهم می‌کند.
var pi:Number = Math.PI; // دریافت مقدار Pi
trace(Math.ceil(2.3)); // خروجی: 3
در حالی که ActionScript نوع‌دهی قوی دارد، همچنین از نوع‌دهی پویا پشتیبانی می‌کند و به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که متغیرها را بدون اعلام صریح نوع آن‌ها تعریف کنند.
var message:* = "Hello";
message = 42; // به دلیل نوع‌دهی پویا مجاز است
کد ActionScript در محیط Flash Player اجرا می‌شود که اجرای زمان اجرا را مدیریت کرده و کد را برای برنامه تفسیر می‌کند.
ActionScript از وراثت کلاس و رابط‌ها پشتیبانی می‌کند و به ایجاد روابط پیچیده سلسله‌مراتبی و اصول طراحی کمک می‌کند.
class Dog extends Animal {
public override function speak():void {
trace("Woof! I am a " + name);
}
}
var myDog:Dog = new Dog("Buddy");
myDog.speak(); // خروجی: Woof! I am a Buddy
عبارات منظم در ActionScript امکان تطبیق و دستکاری الگوهای رشته‌ای پیچیده را فراهم می‌کند.
var regex:RegExp = /[a-z]+/g;
var result:Array = "Hello World".match(regex);
trace(result); // خروجی: Hello, World
ActionScript از بلوک‌های try-catch برای مدیریت خطا استفاده می‌کند و به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که استثناها را به‌طور مؤثر مدیریت کنند.
try {
var value:int = parseInt("not a number");
} catch (e:Error) {
trace("Error: " + e.message);
}
Adobe Flash Professional (که بعداً Adobe Animate نامیده شد) محیط توسعه یکپارچه (IDE) اصلی برای توسعه ActionScript بود. IDEهای محبوب دیگر شامل FlashDevelop و IntelliJ IDEA هستند که از ActionScript پشتیبانی می‌کنند.
توسعه یک پروژه معمولاً شامل مراحل زیر است:
کد ActionScript در محیط زمان اجرای Adobe Flash Player اجرا می‌شود که فایل‌های SWF را بر روی دستگاه‌های کاربر نهایی تفسیر و اجرا می‌کند. Flash Player باید در مرورگر یا دستگاه کاربر نصب شده باشد تا برنامه‌های ActionScript اجرا شوند.
ActionScript عمدتاً در موارد زیر استفاده می‌شد:
هر دو ActionScript و JavaScript زبان‌های مبتنی بر رویداد هستند، اما JavaScript به‌طور کلی چندمنظوره‌تر شده و اکنون به‌عنوان استانداردی برای توسعه وب، به‌ویژه با ظهور Node.js و فریم‌ورک‌های مدرن مانند React و Angular شناخته می‌شود.
ActionScript و C# ویژگی‌های شیءگرا را به اشتراک می‌گذارند؛ با این حال، C# عمدتاً برای برنامه‌های دسکتاپ، وب و موبایل، به‌ویژه در چارچوب .NET استفاده می‌شود.
نحوه نگارش ActionScript کمتر از Python انعطاف‌پذیر است، که بر سادگی و خوانایی تأکید دارد. Python همچنین به‌عنوان یک زبان پیشرو برای دامنه وسیعی از برنامه‌ها فراتر از توسعه وب شناخته شده است.
ویژگی‌های نوع‌دهی قوی و شیءگرا در Java مشابه ActionScript است، اما استقلال پلتفرم Java از طریق JVM (Java Virtual Machine) با وابستگی ActionScript به زمان اجرای Flash متضاد است.
Ruby پویا و برای بهره‌وری طراحی شده است، در حالی که ActionScript بیشتر بر ایجاد محتوای تعاملی در وب متمرکز بود.
در حالی که ابزارهای خاصی برای ترجمه منبع به منبع به‌طور خاص برای ActionScript وجود ندارد، تلاش‌هایی برای تبدیل ActionScript به JavaScript یا راه‌حل‌های مبتنی بر HTML5 وجود دارد. ابزارهایی مانند CreateJS و Phaser به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهند که بازی‌های ActionScript را به یک محیط وب مدرن‌تر منتقل کنند.